RAPORT SIECI MONITORINGU LEGISLACJI - PODSUMOWANIE VIII KADENCJI SEJMU

Raport Monitoringu Legislacji został przygotowany w ramach realizacji projektu unijnego pt.: “Sieć monitoringu prawa Pracodawców Rzeczypospolitej Polskiej”, a jego autorem jest Katarzyna Siemienkiewicz, ekspert Centrum Monitoringu Legislacji Pracodawców RP.

Dokument ten podsumowuje działania legislacyjne prowadzone w okresie od listopada 2015 r. do 10 września 2019 r., obejmując w ten sposób w zasadzie całą VIII kadencję Sejmu RP (wrześniowe posiedzenie Sejmu zostanie dokończone w październiku, zatem istnieje możliwość uchwalenia ustaw oraz przyjęcia bądź odrzucenia senackich poprawek).

Niniejszy raport jest ostatnim raportem przygotowanym w ramach realizacji projektu "Sieć monitoringu prawa Pracodawców Rzeczypospolitej Polskiej" - tak jak poprzednie, zawiera ocenę aktów oraz projektów aktów prawnych z punktu widzenia pracodawców, z zachowaniem podziału na trzy kluczowe obszary: gospodarka, podatki oraz praca.

W analizowanym okresie Sejm zebrał się na 85 posiedzeniach, a Senat na 84 posiedzeniach. Uchwalono w tym czasie 893 ustawy. Senat zgłosił poprawki w przypadku 23% ustaw, które trafiły do tej izby. 

Z punktu widzenia pracodawców najbardziej istotne były ustawy deregulacyjne z pakietów “100 zmian dla firm”, “Konstytucja biznesu” czy “Przyjazne prawo”. Ich wprowadzenie miało korzystny wpływ na prowadzenie działalności gospodarczej, obniżenie kosztów i zniesienie niektórych obowiązków administracyjnych. Jednocześnie jednak liczne zmiany w przepisach podatkowych, tylko częściowo wynikające z tzw. uszczelnienia systemu, a także w prawie pracy wpłynęły na to, że obciążenia dla pracodawców są dziś większe niż na początku VIII kadencji Sejmu, czyli późną jesienią 2015 r.

Na różnych etapach procedury legislacyjnej znajdowały się także następujące projekty ustaw - o jawności życia publicznego, odpowiedzialności podmiotów zbiorowych, nowa Ordynacja podatkowa, nowy Kodeks pracy (a nawet dwa). Projekty te nie przeszły ścieżki legislacyjnej, co z punktu widzenia pracodawców można uznać za korzystne. Pierwsze dwa spośród wymienionych projektów miały na celu wprowadzenie licznych dodatkowych wymogów oraz kar dla przedsiębiorców, a także próbowały w sposób szczątkowy regulować problematykę ochrony tzw. sygnalistów. Z kolei nowe ustawy o charakterze systemowym - projekty Kodeksów pracy oraz Ordynacji podatkowej - wymagają dopracowania oraz uzgodnienia z partnerami społecznymi, w tym oczywiście z pracodawcami.

Ogólna ocena procesu legislacyjnego w ramach VIII kadencji Sejmu jest negatywna. Nasiliły się bowiem zjawiska szkodliwe dla jakości przepisów, takie jak nierzetelne konsultacje czy pośpiech. W przypadku zbyt wielu ustaw sięgano po tzw. ścieżkę poselską, pomijając rządowe procedury legislacyjne. Istotne dla pracodawców przepisy poddawano też wielokrotnym nowelizacjom, utrudniającym przystosowanie się do regulacji. Aby zmienić ten stan rzeczy należy powrócić do rzetelnego dialogu i konsultacji z partnerami społecznymi oraz nastawić się na efektywność, a nie efektowność procesu legislacyjnego. Jego celem nie jest bowiem jak najszybsze uchwalenie ustawy, tylko uchwalenie ustawy, która wytrzyma próbę czasu.